Δευτέρα 23 Φεβρουαρίου 2009

Ο Olof Palme και τα semlor.



Η ζωή στη Σουηδία είναι όπως και το αγαπημένο γλυκό των Σουηδών. Το semla δεν είναι παρά απλό ψωμί με..σαντιγύ!! Ναι..όπως το διαβάσατε: ψωμί με λίγη σαντιγύ στην κορυφή!Λίγη σαντιγύ για να γλυκάνει για μια στιγμή την άγευστη καθημερινότητα, την ομοιομορφία και τις αξιολύπητα επιφανειακές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων.Και μόλις φας αυτή τη μοναδική γλυκιά μπουκίτσα διαπιστώνεις ότι από κάτω δεν υπάρχει παρά σκέτο ψωμί.

Το εργατικό κίνημα δυστυχώς φιμώθηκε και περιορίστηκε ήδη λίγα μόλις χρόνια μετά τη γέννηση του αν και δεν μπορούμε να παραβλέψουμε μερικά ισχυρά ξεσπάσματα που σε συνδυασμό με την ευημερία της χώρας εξασφάλισαν ορισμενα προνόμια στους εργαζόμενους. Προνόμια των οποίων φυσικά έχει ήδη αρχίσει η διαδικασία...κάλυψης με σαντιγύ! Ιδιωτικοποίηση της υγείας και της παιδείας, επίσημη νομιμοποίηση της κρατικής παρακολούθησης χάριν της ασφάλειας των πολιτών(!) έχουν ήδη δρομολογηθεί προκαλώντας ελάχιστα σκιρτήματα αντιδράσης, των οποίων είχαμε τη χαρά(;) να γίνουμε μάρτυρες απότη άφιξή μας κιόλας στην παγωμένη (κυριολεκτικά και μεταφορικά) χώρα.

Μα ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, με μερικά στοιχεία για την ιστορία του εργατικού κινήματος στη Σουηδία.

Αναταραχές και σποραδικές απεργίες στα μέσα του 19ου αιώνα. Ήδη από το δεύτερο μισό του αιώνα αρχίζουν να κυκλοφορούν σοσιαλιστικές ιδέες μεταξύ των εργατών. Οι Σουηδοί χειρώνακτες εργάτες έρχονται σε επαφή με ριζοσπαστικές ιδέες ( μεταξύ αυτών και των Μαρξ και Μπακούνιν). Αρχίζουν να σχηματίζονται τα πρώτα σωματεία, να κυκλοφορούν εφημερίδες υπάρχει επαφή με συντρόφους στο εξωτερικό. Η Παρισινή Κομμούνα πανικοβάλλει τους αστούς και γεμίζει ελπίδα τους εργάτες. Οι παλιές οργανώσεις διαλύονται και δημιουργούνται νέες, μαζικότερες και ισχυρότερες. Επίσης σχηματίζονται κλαδικά σωματεία και εκδίδονται εφημερίδες.

Το 1889 σχηματίζεται το SAP, Σοσιαλδημοκρατικό Εργατικό Κόμμα, που να μην έσωνε..., αποτελούμενο από ριζοσπάστες αλλά και ρεφορμιστές. Το χάσμα αυξάνεται ολοένα...Μετά από μια μεγάλη απεργία που χάθηκε (υποψιάζομαι έβαλε τη δαχτυλούμπα του το SAP!) ακολούθησαν σκληρές διώξεις των αγωνιστών και πολλοί αναγκάστηκαν να καταφύγουν στη Νορβηγία και στις Η.Π.Α.

Η αύξηση των τιμών και η πείνα κατά τη διάρκεια του Πρώτου παγκοσμίου πολέμου πυροδότησαν μεγάλες απεργίες και αναταραχές σε όλη τη χώρα. Η χρήση του στρατού για την κατάπνιξή τους αποδείχθηκε τουλάχιστον αναποτελεσματική καθώς οι στρατιώτες όχι μόνο πήραν το μέρος των εργατών αλλά τους έδωσαν και τα όπλα τους!Μπροστά σ΄αυτό το αδιέξοδο και με την επανάσταση στη γειτονική Ρωσία να μαίνεται οι αστοί βρήκαν τη λύση: δόθηκε καθολικό δικαίωμα ψήφου, το SAP συμμετείχε στην κυβέρνηση, τα πνεύματα ηρέμησαν και μετά από τρία χρόνια οι Σοσιαλδημοκράτες σχημάτισαν κυβέρνηση!

Οι απεργίες συνεχίστηκαν και κατά τις δεκαετίες του 20-30 και 40. Οι Σοσιαλδημοκράτες αποδείχθηκαν (λες και δεν το ξέραμε) οι σκληρότεροι διώκτες των κομμουνιστών και των ομοϊδεατών τους, χρησιμοποιώντας συχνά ακόμη και στρατιωτικές δυνάμεις .

Η πρώτη λέξη που μας έμαθαν στο σουηδικό σχολείο, όπου πήγαμε σαν καλοί μετανάστες να μάθουμε τη γλώσσα, ήταν to kompromiss. Ο συμβιβασμός (ή αλλιώς ταφόπλακα) μεταξύ σοσιαλδημοκρατικών και εργοδοτών ελαχιστοποίησε τις απεργίες και αύξησε τους ρυθμούς παραγωγής. Τη δεκαετία του ΄60 η Σουηδία εξελίχθηκε σε μια απο τις πιο "ευημερούσες" χώρες του κόσμου.

Στις επόμενες μεγάλες απεργίες του ΄70 οι λατρεμένοι μας σοσιαλδημοκράτες απάντησαν με τη δημιουργία αντιαπεργιακής νομοθεσίας. Παρ’όλα αυτά, οι μαζικές απολύσεις και η αυξανόμενη ανεργία συνεχίζουν να πυροδοτούν απεργίες κατά τις δεκαετίες του ’80 και ’90 . Ο αγώνας όμως, όπως και η ζωή αλλωστε, θεωρείται ατομική υπόθεση και οι ελπίδα για δημιουργία συλλογικοτήτων με ριζοσπαστικούς στόχους φαίνεται,βάσει της 6μηνης εμπειρίας μου βέβαια,(και ειλικρινά μακάρι να αλλάξω άποψη όσο το δυνατόν συντομότερα) δυστυχώς πολύ αχνή.

Και ερχόμαστε λοιπόν και στην υπέροχη σουηδική καθημερινότητα ( ξαναλέω ότι η εμπειρία μου είναι σχετικά περιορισμένη και τα όποια λεγόμενά μου εύχομαι ειλικρινά να αλλάξουν άμεσα...αν και δεν το βλέπω). Τέτοια αποστείρωση και προγραμματισμό δε συναντά κανείς ούτε σε χειρουργείο! Αλλά για να μην υποπέσω σε υπερβολές λόγω του εκνευρισμού που μου έχει προκαλέσει η διαδικασία αναζήτησης εργασίας στο σουηδικό σύστημα υγείας και η απαθής(και εκνευριστικά τυπικά ευγενική!) αντιμετώπιση από τους υπεύθυνους...επιφυλλάσομαι να ασχοληθώ σε επόμενο κειμενάκι!

4 σχόλια:

  1. τελικα αρχισαμε σιγα σιγα να βρισκουμε απαντησεις,στα ευλογα ερωτηματα που μας γεννησε η διαμονη μας στη σουηδια.
    τωρα που το semla που τους"προσφερεται"ειναι μουχλιασμενο.....θα αντιδρασουν ή θα ψιθυριζουν"kompromiss"?????

    αναμενω την συνεχεια ως "οικονομικος και με πολλα ερωτηματα"μεταναστης στη σουηδια

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αγαπητό συνειδέναι νομίζω ότι είσαι αρκετά απόλυτο σχετικά με το ρόλο της σοσιαλδημοκρατίας στη sweden.
    Αυτή εξυπηρετούσε τον ίδιο σκοπό με τά άλλα αστικά κόμματα και αναγκάστηκε να κάνει και παραχωρήσεις προς τους εργαζόμενους εξαιτίας και της γειτνίασης με τη Σοβιετία. Είχε όμως και τους πόρους για να κάνει παραχωρήσεις. Τώρα που χτυπάει η κρίση θα φανεί κατά πόσο αυτές οι παραχωρήσεις ήταν συνειδητές επιλογές και άρα πρέπει να εκτιμήσουμε διαφορετικά το ρόλο της ή ήταν υποχρεωμένη να τις κάνει κάτω δηλαδή από πίεση.
    Πληροφοριακά εις την την Greece "απέδρασε" δι ελικοπτέρου το ζεύγος Παλιοκώστα -Ρετζάι εκ των φυλακών υψίστης ασφαλείας Κορυδαλού. Αν δεν είναι ηθελημένη η απόδραση πρέπει να ναμένουμε μέτρα που θα μας πάνε 100 χρόνια πίσω. Άρα καλά δεν είναι αλλά είναι προτιμητέα η αποστειρωμένη κοινωνία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αγαπητέ μέτοικε, συμφωνούμε ως προς το χαρακτηρισμό του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος ως "ένα ακόμα αστικό κόμμα"! Συμφωνούμε επίσης ως προς τις βασικές αιτίες που ανάγκασαν τις (αιωνόβιες σ΄αυτή εδώ τη χώρα)κυβερνήσεις των σοσιαλδημοκρατικών σε υποχωρήσεις. Κι αυτές δεν είναι άλλες από τις λαϊκές πιέσεις αλλά και τη γειτνίαση της χώρας με την Σοβιετική Ένωση.
    Το ζήτημα είναι ότι το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα δεν έπαιξε απλά το ρόλο ενός ακόμη αστικού κόμματος αλλά( κι αυτό είναι που με κάνει έξω φρενών και γιατί όχι και απόλυτη!) ντύθηκε το μανδύα του μπροστάρη του εργατικού κινήματος το οποίο ξεχαρβάλωσε και ξεπούλησε αργότερα(τι αργότερα;..άμεσα) με το χειρότερο τρόπο.
    Μπορεί λοιπόν, για μερικούς, ο μανδύας να κρατιέται ακόμη λιγάκι στον δεξί ώμο της σοσιαλδημοκρατίας αλλά έχει φανεί πλέον το πρόσωπό της και όπως όλοι βλέπουμε-ξέραμε δεν είναι αγγελικό.
    Όσο για την κ.Παλαιοκώστα...νομίζω θα είναι μόνο η αφορμή για τη λήψη των μέτρων που αναφέρεις. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν είναι προαποφασισμένη η λήψη τους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή